Sáng thứ Hai, Khương Chí lấy bộ đồ trang điểm mấy hôm rồi không dùng ra, dặm nhẹ lớp trang điểm, rồi xách theo máy tính và chiếc camera mà Lý Duy Quân chuẩn bị giúp cô, cùng mang vào lớp học.

Bước lên bục giảng, cô không quan tâm học sinh phản ứng thế nào, trước tiên đã vui vẻ nói lớn: "Chào buổi sáng nhé!"

Mấy ngày qua, cô cuối cùng cũng suy nghĩ rõ ràng. Cô là kiểu giáo viên luôn mong nhận được nhiều phản hồi từ học sinh. So với một lớp học nghiêm túc mà tẻ nhạt, cô càng thích những tiết học sôi nổi sinh động.

Lớp trưởng Trác Mã hô "Đứng dậy!", các học sinh khác đồng loạt kéo dài giọng: "Chào cô ạ!"

Khương Chí vẫn chưa để các em ngồi xuống, mỉm cười nói: "Hôm nay chúng ta sẽ học bài Hoa Ngưu Ca, nhưng tiết này sẽ không học trong lớp nhé."

Phía dưới bắt đầu râm ran tiếng xì xào. Khương Chí chỉ tay ra ngoài cửa sổ, ra hiệu các em nhìn theo: "Đúng lúc có vài 'thầy giáo Ngưu' đến giúp chúng ta hiểu bài thơ này."

Trên bãi cỏ sát sân thể dục có mấy con bò đang gặm cỏ – là bò của dân trong làng thả gần trường.

Khương Chí vỗ tay, nói: "Được rồi, bây giờ mang theo sách giáo khoa, chúng ta cùng ra cạnh hàng rào nào."

Sân thể dục là sân cỏ mới cùng đường nhựa, không gian rộng rãi. Vừa ra đến nơi, học sinh đã háo hức hẳn lên. Có lẽ đây là lần đầu tiên các em được học ngoài trời, nên ai cũng phấn khích và thấy mới mẻ, nhất thời quên mất sự dè dặt với cô giáo mới, cứ ríu rít cười đùa.

Khương Chí đi cuối cùng. Trên đường có một học sinh tên Diệp Tây Hành chạy tới xách giúp cô túi đồ. Cô nhớ cậu học trò này – vì cao lớn nên luôn ngồi bàn cuối lớp. Mỗi khi bình lọc nước hết, cũng là cậu bé kéo xe đi lấy nước. Tan học thì thường thấy cậu ở sân thể dục đá bóng, là một cậu bé rất tràn đầy năng lượng.

Lớp 4/1 tập trung trước hàng rào, đối diện là bãi cỏ nơi những người dân đang thả bò, cảm giác chẳng khác gì đi tham quan vườn thú.

Khương Chí mở sách giáo khoa, dẫn học sinh cùng đọc to, diễn cảm đoạn thơ:

"Hoa ngưu ở mặt cỏ ngồi,
Đè dẹp lép một tuệ cát thu la."

Cô ngắt lời: "Được rồi, bây giờ mọi người ngẩng đầu lên quan sát thử xem."

Cách học này khiến học sinh cảm thấy vô cùng mới mẻ, ai nấy đều cười vui vẻ: "Cô ơi, bò thật sự đang ngồi kìa!"

Khương Chí chỉ vào mấy bông hoa dại trên bãi cỏ: "Bò đang đè lên mấy bông hoa gì vậy nhỉ? Chắc không phải cát thu la đâu, nhìn đẹp thế kia mà."

Một học sinh nhanh nhảu đáp: "Cô ơi, đó là hoa vạn thọ với hoa kim liên đó!"

Khương Chí mỉm cười nhẹ nhàng, nói tiếp: "Rồi, chúng ta đọc tiếp nhé."

"Hoa ngưu ở mặt cỏ miên,
Mây trắng bá chiếm nửa cái thiên."

Không cần cô nhắc, cả lớp đã tự động dõi mắt về phía những con bò. Có em còn cười nói:

"Cô ơi, bò đâu có ngủ đâu ạ!"

"Không còn cách nào khác, ban ngày thì bò không ngủ được." Khương Chí chỉ tay lên bầu trời, "Nhưng mây hôm nay đẹp thật đấy."

Lũ học trò thi nhau ngửa cổ lên nhìn, không kìm được mà trầm trồ. Sau này chắc mấy kiểu bài tập so sánh hay ẩn dụ cũng không còn khiến các em phải đau đầu nữa.

Khương Chí lấy máy ảnh trong túi ra, lách cách lách cách chụp rất nhiều tấm. Khi thấy lũ học trò đang nhìn mình với ánh mắt tò mò, cô cười nói: "Muốn chụp hình chung với mây không?"

Cả lớp dường như chưa bao giờ nghĩ rằng trong một tiết Ngữ văn cũng có thể chụp hình. Bất ngờ một giây, rồi như vỡ òa, ai nấy đều hét lên đầy phấn khích, giơ tay tạo dáng chữ V trước ống kính. Khương Chí chỉnh góc máy một lúc lâu, khi thì đứng thẳng, khi thì ngồi xổm, thay đổi đủ tư thế để chụp cho mỗi em đều rõ mặt.

"Tiếp theo đọc tiếp nha: 'Hoa ngưu ở mặt cỏ đi, cái đuôi nhỏ ném đến quay tròn.'" Khương Chí vừa đọc vừa giơ tay minh họa trên không trung, nói: "Nhìn kìa! Con bò lại bắt đầu đi rồi!"

Trác Mã cãi: "Cái đuôi nó có quăng đâu ạ!"

Khương Chí rất hiếm khi thấy cậu lớp trưởng điềm đạm, ít nói này lại hoạt bát như thế. Cô chống tay vào hông, hướng về phía con bò gọi lớn: "Ê! Quăng cái đuôi lên coi nào!"

Rồi con bò đúng là bắt đầu vẫy đuôi thật.

Chiêu này làm học trò sững sờ mất mấy giây, sau đó cả sân thể dục vang lên từng đợt tiếng reo hò kinh ngạc. Cả đám ùa lại vây quanh cô hỏi dồn: "Cô làm sao mà làm được vậy ạ?"

Cô cố tình làm ra vẻ thần bí: "Bởi vì cô biết giao tiếp với thầy Ngưu đó! Lợi hại chưa, phải luyện lâu lắm đấy!"

May là học sinh tiểu học, Khương Chí vừa nói dối tỉnh bơ, vừa cười thầm trong bụng.

Đọc xuống một đoạn nữa:

"Bò nằm mơ trên thảm cỏ,
Mặt trời len lén lặn sau dãy Tây Sơn."

"Bò không ngủ, sao mơ được ạ!"

"Cô ơi, tối mình quay lại xem thử đi cô!"

"......"

Tiết học kéo dài 45 phút, lần đầu tiên Khương Chí thực sự cảm nhận được cái gọi là "một vạn câu hỏi vì sao" là cảm giác như thế nào. Nhưng nói gì thì nói, đây chính là tiết học khiến cô thấy thư thái nhất từ khi đến dạy ở đây đến giờ.

Chắc các em học sinh cũng cảm thấy như vậy.

Nhìn những khuôn mặt tràn ngập nụ cười, Khương Chí dựng máy ảnh lên giá, nói: "Chúng ta chụp một tấm ảnh lớp nhé!"

Phía xa là núi xanh, dãy núi ấy như vươn thẳng lên trời, đẩy bầu trời Tây Đồ trong xanh cao lên thêm nữa. Lúc này bầu trời sáng rỡ, không khí trong lành, gió nhẹ và ấm áp. Khương Chí ngồi xổm trên bãi cỏ xanh mướt, vòng tay ôm La Châu và Trác Mã. Tất cả học sinh đều giơ tay tạo dáng "yeah" vây quanh cô, cùng nhau chụp một tấm ảnh lớp thật lớn tại trường tiểu học Cốc Lê.

Chuông tan học vang lên, Khương Chí gửi cho Lý Duy Quân một tin nhắn: 【OK】.

Lý Duy Quân nhắn lại: 【Tan học rồi à?】

Khương Chí tranh thủ lén trả lời: 【Cực khổ lắm thầy chăn bò à~ [ôm một cái]】

Lý Duy Quân đáp: 【Gọi bò từ xa được thì thử gọi anh xem nào.】

Khương Chí: 【Thơm thơm ^3^】

Khi đứng dậy khỏi bãi cỏ, La Châu nhìn chằm chằm vào tà váy cô rồi nói: "Cô ơi, trên váy cô có một con sâu đấy."

Khương Chí sợ sâu nhất trên đời, vừa thấy con sâu đã bật dậy khỏi mặt đất, chạy xa gần mấy mét, mặt mày hoảng loạn. Nghĩ đến chuyện mình là giáo viên, không thể để mất hình tượng trước mặt học sinh nên cố nén không hét lên, nhưng cuối cùng vẫn bị đám học trò cười rộ lên.

La Châu cũng mím môi cười, giúp cô bắt con sâu đi rồi nhỏ giọng nói: "Em không cố ý cười cô đâu, cô giáo."

Khương Chí ngượng ngùng hỏi: "Đây là sâu gì thế? Cô giáo La Châu."

Mặt La Châu lập tức đỏ bừng. Bạn cùng bàn là Lạc Tang nhanh miệng trả lời thay: "Đây là sâu cỏ!"

Khương Chí nhìn ánh mắt đầy mong chờ của em ấy, cười nói: "Biết rồi, cô giáo Lạc Tang."

Cô thấy động thực vật nào lạ là đều hỏi một lượt, nhưng có vài thứ học sinh cũng không biết dùng tiếng phổ thông để giải thích, nói một hồi liền chuyển sang dùng tiếng địa phương.

"Các cô cậu giáo viên ơi, tôi nghe không hiểu tiếng Cốc Lê gì cả."

Nghĩ đến đây, Khương Chí bỗng nảy ra một ý, "Hay là sau giờ học các em dạy cô nói tiếng Cốc Lê đi, nhưng trước đó, có muốn giúp cô đặt một cái tên Cốc Lê trước không?"

Lạc Tang nói ngay: "Em biết rồi! Cô tên là 'kéo mỗ' nhé!"

"'Kéo mỗ' nghĩa là gì vậy?"

"'Kéo mỗ' nghĩa là tiên nữ đó ạ."

Nghe xong, Khương Chí có hơi bất ngờ, một lúc lâu chưa phản ứng kịp. La Châu rất đồng tình với cái tên này, phụ họa: "Cô đẹp lắm, da trắng, lại còn thơm nữa, y như tiên nữ vậy đó."

Ngừng một chút, Trác Mã có chút ngại ngùng nói: "Ngay lần đầu tiên nhìn thấy cô, bọn em đã cảm thấy cô giống kéo mỗ rồi."

Diệp Tây Hành vội vã mang theo máy tính và giá đỡ bổ sung từ bên cạnh: "Hơn nữa cô đi dạy rất nhẹ nhàng, còn dịu dàng hơn cả những cô giáo khác nữa!"

Khương Chí càng thêm xúc động, lần đầu tiên gặp mấy em ấy là trong lớp, khi đó cô còn nghĩ rằng các em không thích mình.

Thật ra, từ nhỏ đến lớn cô cũng từng được nghe nhiều lời khen, nhưng lời khen của đám trẻ ở đây lại mang một cảm giác hoàn toàn khác. Trẻ con ở đây rất chân chất, tâm tư trong sáng, chưa va chạm nhiều với thế giới bên ngoài, nên lời khen của các em khiến cô cảm thấy vô cùng quý giá. Cái tên "kéo mỗ" này cũng vì thế mà trở nên đáng trân trọng.

Cô cúi đầu, khẽ cười nói: "Vậy sau này các em cứ gọi cô là cô giáo kéo mỗ nhé."

*

Sau giờ học hôm đó, Khương Chí vội vã giục Lý Duy Quân đi rửa ảnh, buổi chiều cô còn cùng cả lớp trang trí lại phòng học trong ngoài một lượt.

Phòng học được trang trí đẹp đẽ khiến ai cũng có cảm giác rất tự hào, mọi người nhìn đi nhìn lại mấy bức ảnh và đồ thủ công treo trên tường, tinh thần học hành cũng phấn chấn hơn hẳn, sự "mới lạ" mà cô giáo Khương mang đến cuối cùng cũng bắt đầu được cảm nhận.

Tan học là chỗ ngồi của cô lại bị vây kín người, trên bàn thỉnh thoảng còn có thêm đồ ăn vặt. Các giáo viên khác trong văn phòng còn đùa rằng chỗ ngồi của cô sắp thành điểm check-in nổi tiếng nhất tiểu học Cốc Lê, mỗi ngày đều đông như đón khách quý.

Tình trạng như vậy đúng là điều hiệu trưởng mong đợi, nhưng ông cũng không khỏi lo lắng, liền đến văn phòng tìm cô Khương Chí một chuyến:

"Đấy, tôi đã nói là học sinh chắc chắn sẽ thích cô Khương mà. Nhưng vẫn phải chú ý chừng mực một chút. Giáo viên mới nào cũng mong muốn được hòa đồng với học sinh, tất nhiên đó là điều tốt, nhưng cũng không nên quá suồng sã."

Khương Chí nói: "Tôi hiểu mà. Trong giờ học tôi nhất định sẽ dạy thật nghiêm túc, còn sau giờ thì mới nói chuyện vui vẻ với các em ấy."

Hiệu trưởng gật đầu: "Hiện giờ các cô đang ở trong giai đoạn làm quen, học sinh vẫn chưa hoàn toàn hiểu rõ tính cách của cô. Nên nghiêm túc thì phải nghiêm túc. Đám học sinh này, khi đã quen với giáo viên rồi thì lại rất hay thử giới hạn. Có giáo viên tính tình tốt, thế là trong lớp nói chuyện riêng, chuyền giấy, đủ thứ trò."

Nghe vậy, Khương Chí hơi sững người. Có vẻ như cô đã nghĩ mọi chuyện đơn giản quá mức.

"Bây giờ học sinh lớp 4 mà đi học cũng chuyền giấy à?"

Hiệu trưởng cười: "Tất nhiên là có rồi. Học sinh tiểu học bây giờ không giống hồi xưa đâu, biết nhiều lắm, tâm tư cũng rối rắm, khó dạy hơn nhiều."

Khương Chí ghi nhớ: "Vâng, tôi hiểu rồi."

Cuối tháng nghỉ trước khi vào năm học mới, trường có một lần khảo sát tháng. Hiện nay, việc học ở tiểu học cũng áp lực hơn rất nhiều so với trước đây. Khương Chí vẫn nhớ rõ hồi cô học tiểu học hoàn toàn không có bài kiểm tra dạng này, hơn nữa Cốc Lê còn phải bắt đầu làm quen với việc sử dụng phiếu trả lời trắc nghiệm, thậm chí có nơi còn áp dụng từ rất sớm.

Lần này là bài kiểm tra đồng loạt toàn huyện, kết quả sẽ được thống kê để xếp hạng thành tích. Hiệu trưởng nhiều lần nhắc nhở giáo viên chủ nhiệm phải dặn dò học sinh làm bài đúng theo hướng dẫn trên phiếu trả lời trắc nghiệm, việc phát và thu bài cũng phải thực hiện nghiêm ngặt hơn, tuyệt đối không được phép nộp bài trước giờ quy định. Học sinh cần được rèn luyện nhận thức rõ ràng về thời gian làm bài.

Sau đó có giáo viên than thở: "Mới lớp 3 lớp 4 thôi mà bị làm căng như kỳ thi đại học."

"Thật ra chỉ là một bài kiểm tra nhỏ thôi mà làm rối rắm quá."

"Cũng không thể nói vậy, ít nhất việc chấm bài bằng máy sẽ đảm bảo tính công bằng."

Sau này khi thi chuyển cấp hay những kỳ thi quan trọng tầm quốc gia cũng đều sử dụng phiếu trả lời trắc nghiệm, cho nên để học sinh làm quen sớm cũng là điều tốt. Giáo viên chỉ có thể nhắc đi nhắc lại trong lớp, thậm chí còn dán mẫu phiếu lên bảng để học sinh nhìn hàng ngày. Lần đầu tiên sử dụng phiếu trả lời trắc nghiệm trong một bài thi chính thức khiến học sinh khá bỡ ngỡ, tuy nhiên dù đã được nhắc nhở kỹ càng, đến ngày thi vẫn có học sinh vi phạm.

Buổi sáng môn thi đầu tiên là Ngữ văn. Hiệu trưởng muốn quay một đoạn video tuyên truyền gửi về Phòng Giáo dục, nên giám thị phải nghiêm túc tuân theo thời gian làm bài như trong các kỳ thi chuyển cấp nhỏ. Bài thi và phiếu trả lời được phát đồng loạt, không ai được làm trước.

Khương Chí phát xong bài, đứng trên bục giảng. Vẫn chưa đến giờ làm bài, cô đảo mắt nhìn xuống lớp thì thấy một học sinh đã bắt đầu cúi đầu làm bài.

Hơn nữa lại chính là học sinh lớp mình – lớp trưởng lớp 4/1 – Trác Mã.

"Chưa đến giờ, không được làm bài." Cô lên tiếng nhắc nhở.

Nhưng Trác Mã không rõ là không nghe thấy hay cố tình phớt lờ, vẫn cúi đầu tiếp tục viết.

Khương Chí nhìn sang giáo viên giám thị bên cạnh, rồi bước xuống chỗ Trác Mã, gõ nhẹ lên bàn em, nghiêm mặt nói: "Chưa đến giờ thì không được làm bài. Cô Phương chẳng phải đã dặn các em rất kỹ rồi sao?"

"Cô Khương..." Trác Mã thấy Khương Chí nghiêm túc, giật mình hoảng sợ, mặt đỏ bừng, trán rịn mồ hôi, ấp úng không biết phải nói gì.

Nhìn dáng vẻ sắp khóc đến nơi của em, Khương Chí cũng đoán được phần nào chuyện gì đang xảy ra. Nhưng nguyên tắc là nguyên tắc, đã đặt ra thì phải tuân thủ. Dù không đành lòng, cô vẫn nói: "Làm bài trước giờ là vi phạm quy định." Mà vi phạm thì bị tính điểm 0.

Trác Mã sững người, mặt cứng đờ, hai tay siết chặt lấy nhau.

Thấy em rơm rớm nước mắt, Khương Chí cũng rối cả lên, trong lòng không nỡ.

Trác Mã học rất giỏi, luôn đứng đầu lớp...

Tiếng chuông báo hiệu giờ làm bài vang lên. Cô sợ làm ảnh hưởng đến bài thi của Trác Mã nên đành quay đầu đi, không nỡ nhìn nữa, chỉ nói: "Làm bài cho tốt nhé."

...

Cuối tuần phải chấm bài, các thầy cô phân chia đề trong văn phòng, chuẩn bị mang về nhà chấm. Đồng nghiệp Tiêu Vũ hỏi:

"Hôm nay vẫn là bạn trai cô đến đón à, cô Khương?"

Cách nói ấy khiến Khương Chí hơi khó chịu. Cô chưa bao giờ kể chuyện về Lý Duy Quân với ai trong trường, cũng không muốn nói nhiều về đề tài này.

"Ừ, các cô cứ về trước đi."

Lý Duy Quân còn phải họp nên đến trễ một chút. Khương Chí một mình ngồi ở cổng trường, vừa chờ vừa chấm bài.

Cô đang chấm bài văn, mới đọc được vài dòng đã hoa mắt chóng mặt. Những dòng chữ viết tay xiêu vẹo quá, phải đoán mới hiểu được nội dung.

Cố gắng lắm mới đọc hết được một bài và chấm điểm xong. Lúc ấy, có người bóp còi xe, cô ngẩng đầu lên thì thấy Lý Duy Quân.

Khương Chí mỉm cười, chào bác bảo vệ rồi lên xe định rời đi, thì nghe bác gọi với theo:

"Cô Khương, học sinh về hết rồi chứ?"

Đứng cạnh đó là một bà cụ, dáng hơi còng, tóc bạc trắng, vẻ mặt đầy lo lắng. Khương Chí bước lại hỏi:

"Có chuyện gì vậy ạ? Học sinh đều về hết rồi."

Bà cụ thở hổn hển nói: "Cháu gái tôi chưa về nhà... Trời đã tối rồi, mọi lần giờ này nó đã về tới nhà rồi."

"Bác đừng lo, cháu bé học lớp nào? Tên là gì ạ?"

"Cô giáo, cô giúp tôi với, cảm ơn cô, cảm ơn cô nhiều lắm!" – bà cụ vừa nói vừa luống cuống lục trong chiếc khăn tay mang theo, rút ra một tờ giấy, trên đó là nét chữ nguệch ngoạc của trẻ con:

"Học sinh Trác Mã, lớp 4/1."

Khương Chí sững người, tim như hụt một nhịp, đầu óc trống rỗng, ù đi một hồi.