Ba ngày sau.
– Tôi cứ lo sẽ có ai đó hỏi tôi.
Tần Sương Tinh cầm di động, ngồi cạnh bàn trong phòng ngủ của mình.
Cửa sổ mở ra, gió đêm đưa hương gỗ long não tới, là một đêm hè thoải mái. Bên cạnh chiếc đèn bàn nhỏ, máy tính đang bật.
Tần Sương Tinh với tư thế kinh điển “sinh viên đại học vừa học vừa chơi” nhắn tin với Vinh Phong.
– Kết quả không có ai phát hiện chuyện này.
Cậu đang kể cho Vinh Phong nghe cảm nhận của mình khi thực hiện nhiệm vụ Sticker tâm trạng.
Giữa bọn họ có mối quan hệ “Chinh phục nỗi sợ sâu sợ xã hội”. Cậu không cần chụp ảnh quay video hoặc lưu lại chứng cứ, chứng minh mình đã làm xong nhiệm vụ. Yêu cầu duy nhất của Vinh Phong là kể lại cho anh nghe cảm giác khi làm nhiệm vụ, và có cảm thấy nhiệm vụ này quá khó hoặc nhàm chán hay không.
Trước kia Tần Sương Tinh đi Trung Tâm Sức Khỏe Tâm Thần từng bị bác sỹ khoa tâm thần yêu cầu làm việc tương tự. Bởi vậy cậu chấp thuận khá dễ dàng. Mà việc “Không cần lưu lại chứng cứ chứng minh việc đã làm” càng khiến cậu thả lỏng.
Cậu có cảm giác được tin tưởng, cảm thấy an tâm.
– Vinh Phong: Thật ra trừ người thân quen, đa số mọi người sẽ không nhìn chằm chằm cậu. Cậu có thể thả lỏng một chút, đừng sinh hoạt như diễn viên lên sân khấu biểu diễn dưới ánh đèn flash.
– Vinh Phong: Cậu có thể sống nhẹ nhàng tự tại hơn.
– Tần Sương Tinh: Đúng vậy.
Tần Sương Tinh thở phào một hơi, khóe miệng vô thức mỉm cười. Trước khi làm nhiệm vụ này, cậu không biết mục đích thật sự của Sticker tâm trạng không phải là để cậu biểu đạt tâm tình thông qua Sticker, mà là để cậu nhận ra rằng, ánh mắt của người khác không gắn chặt trên người cậu suốt 24 giờ.
Mỗi hành động của cậu thật ra không được người ta để ý mấy.
Điều này làm cậu nhẹ lòng hơn nhiều.
Trước kia cậu rất sợ mình làm sai, sợ mình nói chuyện ấp a ấp úng, trì hoãn thời gian người khác, sợ mình mặc quần áo lỗi thời khiến người khác ngứa mắt. Thậm chí sợ mình quá căng thẳng dẫn tới biểu cảm cứng đờ, sợ mình miễn cưỡng cười quá mức khó coi, làm người khác ghét.
Nhưng mà trên thực tế, chẳng có ai nhìn chằm chằm cậu từng giây từng phút.
Ngày đầu tiên mang sticker ra cửa, cậu có hơi lo lắng, liệu có ai tới hỏi cậu xài sticker này là có ý gì hay không.
Tới buổi chiều, cậu thả lỏng tâm trạng đổi một sticker khác, lại nhịn không được suy nghĩ, liệu có ai tới hỏi cậu vì sao đổi sticker hay không.
Thực tế đương nhiên là không ai tới hỏi. Cho dù mấy ngày kế tiếp cậu dùng mỗi ngày một loại sticker khác nhau ra cửa, chưa chắc người ta đã biết cậu đổi khẩu trang đổi sticker.
Cậu cũng chợt nhận rằng…
Đúng vậy, ai tới thì mặc kệ.
Thế là nhỏ nhen được một việc.
Vậy mà vì sợ bị người khác hỏi, cậu đã cảm thấy bối rối, lo âu trước. Toàn lo lắng dư thừa!
Tần Sương Tinh cảm thấy buồn cười vì bản thân lo lắng quá độ. Cậu nhịn không được gõ ba chữ vào khung thoại:
– Cảm ơn anh.
…
Bên kia thành phố, ký túc xá trung đội phòng cháy.
– Cảm ơn anh.
Vinh Phong nhìn ba chữ này, trái tim bỗng nhiên đập cái thịch, sợ câu tiếp theo sẽ là “Anh là người tốt”.
Nhưng Tần Sương Tinh không phát thẻ người tốt cho anh. Câu nói tiếp theo của Tần Sương Tinh so với phát thẻ người tốt còn kinh khủng hơn.
– Tần Sương Tinh: Vậy hôm nay bắt đầu nói về côn trùng nhé, được không?
Vinh Phong: “!”
Trước mắt lập tức tối sầm.
Ừ ha, thiếu chút nữa quên mất. Anh giúp Tần Sương Tinh khắc phục chứng sợ xã hội, lấy cớ là giúp đỡ lẫn nhau. Bọn họ là nhóm bạn “Giúp nhau khắc phục nỗi sợ hãi”. Nếu Tần Sương Tinh đã hoàn thành nhiệm vụ anh giao, vậy thì kế tiếp chính là…
Sâu bự!
Trái tim Vinh Phong chưa hết hoảng, lại đập cái thịch thêm phát nữa.
Anh hít sâu một hơi, hít đất tại chỗ mấy cái lấy bình tĩnh. Cảm giác được cơ bắp căng tràn, trái tim rơi về lồng ng.ực, Vinh Phong miễn cưỡng chuẩn bị tâm lý xong. Anh nhắm mắt.
– Đến đi!
Vinh Phong thấy chết không sờn gõ hai chữ vào di động.
– Tần Sương Tinh: Vậy, tôi bắt đầu nhé.
– Tần Sương Tinh: Đừng sợ. Hôm nay sẽ không có hình ảnh, cũng không có nội dung gì đáng sợ đâu.
– Tần Sương Tinh: Hôm nay kể cho anh nghe một số tập tính của quần thể sinh vật kiến nhé?
Kiến?
Vinh Phong có hơi ngoài ý muốn. Trong đầu hiện ra hình ảnh đàn kiến nhỏ khuân vác đồ ăn ngang qua bồn hoa ven đường.
– Tần Sương Tinh: “Con kiến” thực chất là chỉ các sinh vật thuộc ngành Động vật chân khớp – lớp Côn trùng – phân lớp Côn trùng có cánh – bộ Cánh màng – phân bộ Eo nhỏ – họ Formicidae. Đây là một phân loại rất lớn, với khoảng 10.000 loài kiến trên thế giới. Chỉ riêng ở nước ta đã có hơn 600 loài.
– Tần Sương Tinh: Nhân tiện, “con mối” thường thấy không phải là kiến. Mặc dù mối cũng là một “phân lớp Côn trùng có cánh”, nhưng chúng thuộc bộ Blattodea-Termitidae. Gián cũng tương tự. So với kiến, mối có quan hệ gần với gián hơn.
– Tần Sương Tinh: (Nhưng mối không phải là gián nha!)
– Tần Sương Tinh: (Đúng rồi, nếu anh có gì muốn hỏi, hoặc là cảm thấy khó chịu không thể tiếp thu, có thể nói với tôi bất cứ lúc nào.)
Buổi toạ đàm nhỏ về khoa học côn trùng của Tần Sương mới vừa triển khai được một phút, thói quen xài xen kẽ dấu ngoặc đơn của cậu đã xuất hiện. Vinh Phong nhìn dòng nhắc nhở tri kỷ trong dấu ngoặc đơn, khóe miệng không khỏi cong lên.
– Vinh Phong: Được. Cậu tiếp tục đi.
– Tần Sương Tinh: Ừm ừm.
– Tần Sương Tinh: Kiến là một quần thể xã hội điển hình. Theo sách giáo khoa, 3 yếu tố chính của tính xã hội là: Các cá thể cùng loài có thể hợp tác với nhau và chăm sóc con non; Có sự phân công lao động rõ ràng trong nhóm (ví dụ ong chúa chịu trách nhiệm sinh sản, kiến thợ có nhiệm vụ thu thập, kiến lính có nhiệm vụ phòng thủ); và Có ít nhất hai thế hệ chồng chéo trong nhóm, thế hệ con cháu có hành vi chăm sóc thế hệ trước.
– Tần Sương Tinh: Khái niệm “Tính xã hội điển hình” mở rộng ra rất thú vị. Mặc dù kiến rất phổ biến và trông có vẻ yếu đuối nhưng trong tự nhiên chúng rất khó đối phó.
– Tần Sương Tinh: Anh biết không, kiến biết đánh giặc đó! Hơn nữa chúng biết sử dụng chiến thuật!
Vinh Phong: “?”
Vinh Phong nhìn một đoạn dài định nghĩa trong sách giáo khoa, đầu óc học dở theo phản xạ thấy buồn ngủ. Ai dè mí mắt mới vừa gục xuống thì thấy nội dung khiến tinh thần anh phấn chấn.
Đánh giặc? Kiến? Chiến thuật?!
Trước mắt Vinh Phong tức khắc hiện ra cảnh đàn kiến đứng thẳng nửa người, tay cầm các loại vũ khí lạnh chém giết trên chiến trường. Ngay cả hình ảnh con kiến cầm kèn thổi xung phong cũng hiện trong đầu.
Vinh Phong buồn cười, hỏi: Chiến thuật cái gì cơ?
– Tần Sương Tinh: Ví dụ như, có một loài kiến thuộc chi Iridomyrmex tiết ra một chất hóa học gây khó chịu cho loài khác khi nó tấn công các loài kiến khác. Cứ như vậy, đối phương sẽ bị nhốt trong hang, không dám ra ngoài. Chúng có thể nhân cơ hội này để cướp thức ăn của đối phương. Giống như ném một đống lựu đạn hơi cay vào nhà kẻ địch á.
Vinh Phong: “…”
Hình ảnh quân đội kiến xuất hiện trong đầu.
– Tần Sương Tinh: Ngoài ra còn có một loại kiến thuộc chi Dorymyrmex ném đá vào tổ kiến kẻ thù, ngăn cản chúng ra ngoài tìm thức ăn.
Vinh Phong: “……”
Quân đội kiến tiến hóa ra xe ném đá.
– Tần Sương Tinh: Còn có một loại “kiến nổ”, trong cơ thể nó có một mô rất phát triển gọi là “tuyến hàm trên”, là một tuyến có thể tiết ra các chất phòng thủ.
– Tần Sương Tinh: Khi gặp kẻ thù, kiến nổ sẽ co rút cơ bắp và vắt kiệt các tuyến của chúng. Hóa chất trong tuyến sẽ vỡ tung và phun vào đối thủ.
Vinh Phong: “………”
Khóe miệng anh không khỏi run rẩy.
Hay lắm, booooom. Cái này không chỉ có hình ảnh mà còn có cả âm thanh.
– Kiến thường xây dựng tổ kiến khổng lồ dưới lòng đất… Một số loài kiến biết cứu hỏa…
Tần Sương Tinh liệt kê vài chiến tranh kiến, bỗng dừng lại hỏi anh: Mức độ này anh thấy thế nào? Có thể chấp nhận không?
Vinh Phong bình tĩnh lại, đánh giá trạng thái tinh thần của mình.
Anh trịnh trọng gật đầu.
Có thể! Đỡ tôi lên! Tôi còn có thể học!
– Tần Sương Tinh: Vậy tôi kể tiếp nhé?
– Vinh Phong: Được
Tầm mắt Vinh Phong dừng lại ở câu cuối cùng của Tần Sương Tinh. Bỗng nhiên cảm thấy, mỗi lần kết câu cậu đều thích kèm thêm chữ “nhé”, y như giáo viên mầm non dỗ em bé, đeo tạp dề nhạt màu, ngồi xổm trước mặt bạn nhỏ dịu giọng an ủi, dỗ dành.
Vinh Phong mím môi, ánh mắt vô thức trở nên dịu dàng.
Nhưng mà giây tiếp theo, câu hỏi của Tần Sương Tinh nháy mắt đánh bay tấm lọc kính nhu hòa trong đầu anh.
– Tần Sương Tinh: Anh đã bao giờ nhìn thấy loại kiến đen rất to, trông rất hung dữ chưa?
– Vinh Phong: Rồi.
Đâu chỉ thấy, còn bị cắn!
Vinh Phong thỉnh thoảng tham gia diễn tập chữa cháy rừng rậm. Khu rừng là thiên đường của côn trùng và tất nhiên cũng là địa ngục đối với Vinh Phong.
Vinh Phong vốn đã sợ nhện, rết và những thứ tương tự, nhưng anh không ngờ một con kiến đen to cũng có thể cắn xuyên đầu ngón tay mình. Lúc đấy anh có cảm giác ngón tay đau đớn, cúi đầu thì thấy một con kiến to màu đen bò nhanh đi mất. Ngón tay đổ máu không ngừng, nó bỏ lại một lỗ máu nhỏ mà mắt thường có thể thấy được.
Kiến đáng sợ cỡ vậy đấy!
Vinh Phong kể lại trải nghiệm đớn lòng ấy cho Tần Sương Tinh. Cậu hỏi anh thời gian địa điểm diễn tập phòng cháy, sau đó hỏi:
– Thế anh có nhìn thấy nó khuân vác nhộng hoặc kiến con không?
Vinh Phong nhớ lại: Hình như là có. Lúc đấy nó cắn tôi, ném đồ rồi chạy. Tôi không nhìn kỹ, hình như na ná sâu nhỏ… Tôi nghĩ là đồ ăn của nó.
– Tần Sương Tinh: Chưa chắc nha. Có khả năng là nó bắt nô lệ về tổ.
Vinh Phong khiếp sợ: Nô lệ?!
Kiến còn biết bắt nô lệ?!
– Tần Sương Tinh: Con kiến đó rất có thể là Polyergus samurai. Loại kiến này dũng mãnh thiện chiến, đặc điểm nổi bật nhất là hàm răng giống lưỡi hái.
– Vinh Phong: Đúng đúng đúng! Chính là nó cắn tôi! Cạp một phát xịt máu, đau cực!
– Vinh Phong: Giờ nhớ lại mà da đầu tê dại! Ớn đến mức tróc cả da đầu!
Là thật, không hề khoa trương. Vinh Phong nhịn không được xoa ngón tay.
Tần Sương Tinh gửi dán nhãn “Meo meo đập bàn”. Giây tiếp theo thu hồi lại.

– Tần Sương Tinh: Khụ khụ, xin lỗi. Không nhịn được mắc cười.
– Tần Sương Tinh: Lẽ ra tôi phải tỏ vẻ đồng cảm với anh, nhưng anh nói mắc cười quá.
– Tần Sương Tinh: Cạp một phát xịt máu gì đó… Rất hình tượng. Nghe mà đau thật luôn WwW
Võng mạc Vinh Phong dừng lại ở chỗ dán nhãn “meo meo đập bàn” bị thu hồi. Anh chầm chậm chớp mắt, nghĩ thầm: Hình như là lần đầu cậu ấy gửi dán nhãn biểu cảm cho mình?
Vinh Phong cảm thấy đây là một tiến bộ không tồi. Vì thế anh click mở mục dán nhãn có sẵn, lướt tới lướt lui, miễn cưỡng lựa được một dán nhãn biểu cảm cam chịu: Icon khóc to 😭.
Đàn ông cơ bắp bình thường toàn nói chuyện phiếm với đàn ông cơ bắp trong đội. Căn bản sẽ không sưu tập dán nhãn làm gì.
Vinh Phong gửi icon 😭.
Tần Sương Tinh gửi lại cho anh dán nhãn Che miệng cười 🤭.
Vinh Phong nhìn Tần Sương Tinh trả lời bằng dán nhãn hệ thống có sẵn, không hiểu sao cũng mỉm cười theo.
– Vinh Phong: Nói tiếp đi, nô lệ là như thế nào?
– Tần Sương Tinh: À đúng, ừ thì, những con kiến này không phải đã tiến hóa ra vũ khí tấn công cực mạnh sao? Hàm răng của nó ấy. Bù lại, khả năng săn mồi và sinh sản của chúng kém đi rất nhiều. Vì vậy số lượng kiến Polyergus samurai khá ít.
– Tần Sương Tinh: Cho nên bọn nó đến ổ kiến phụ cận, cướp con nhà người ta. Chính là ấu trùng hoặc nhộng mà anh thấy.
– Tần Sương Tinh: Chúng mang lao động trẻ em về nhà ấp nở. Sau khi lao động trẻ em trưởng thành sẽ coi ổ kiến này thành nhà của mình, coi kiến Polyergus samurai là đồng loại của mình.
– Tần Sương Tinh: Rồi chủ động lao động cần cù vì gia đình.
– Vinh Phong: …
– Tần Sương Tinh: Ối, nghe hơi thảm đúng không…
– Vinh Phong: Có hơi hơi.
Tần Sương Tinh bỗng nhiên thu hồi tất cả tin nhắn vừa gửi, bắt đầu từ chữ “Nô lệ”.
Vinh Phong sửng sốt, chỉ kịp gửi một dấu: ?
– Tần Sương Tinh: Xin lỗi anh nha, tôi kích động quá, chỉ lo tự nói…
– Tần Sương Tinh: Nội dung đa phần không mấy thú vị, hơi giống đề thi. Xin lỗi anh nhiều. Mong anh quên hết đi!
Vinh Phong: “…”
Không biết sao Vinh Phong giật mình. Hình như anh đã hiểu vì sao Tần Sương Tinh luôn cẩn thận như vậy.
Bởi vì sợ tổn thương người khác.
Giống một con trai sông nhỏ nằm dưới bùn mềm, biết thế giới bên ngoài rất nguy hiểm nên vẫn luôn cuộn tròn trong lớp vỏ. Mà khi mở vỏ trai muốn tiếp xúc với thế giới bên ngoài, nó nhẹ nhàng vươn thứ trắng hồng mềm mại, không thương tổn đến bất kỳ sinh vật nào…
Ặc, thứ đó gọi là gì? Đầu lưỡi?
– Vinh Phong: Cái thứ mà trai sông thò ra ngoài gọi là gì?
– Tần Sương Tinh: Hả?
Tần Sương Tinh hiển nhiên không theo kịp tốc độ đổi đề tài này. Nhưng tri thức dự trữ dư thừa giúp cậu nhanh chóng trả lời.
– Tần Sương Tinh: Chân lưỡi rìu?
Lưỡi rìu? Vinh Phong mở rình duyệt tra cứu thử, bị một đống ảnh giải phẫu trai sông đập vào mắt.
May là trai sông không phải sâu, vẫn nằm trong phạm vi tiếp thu được.
Vinh Phong nhìn kỹ giải phẫu ảnh trai sông. Anh cứ tưởng cái thứ đó gọi là “lưỡi rìu” trai sông thật. Thì ra bên trong trai sông trông như vậy sao?
Ánh mắt Vinh Phong vô thức bị miếng thịt non màu hồng nhạt trong vỏ trai hấp dẫn. Anh nhìn chằm chằm miếng thịt ấy, hầu kết không tự chủ được lăn lộn một chút.
“…”
Tự dưng cảm thấy bản thân hơi bi.ến th.ái.
Vinh Phong mất tự nhiên khụ một tiếng, tắt trình duyệt, quay trở lại giao diện trò chuyện.
Từ từ, hồi nãy mình muốn nói cái gì nhỉ?
– Sao tự dưng hỏi về trai sông vậy?
Bên kia khung chat, trai sông nhỏ không biết gì về biến hóa lặng lẽ ở bên này. Nó ngây thơ vô tri hé mở vỏ ngoài, thịt trai non mềm thò ra ngoài.
Quá nguy hiểm.
Đúng vậy, ngây ngốc thò thịt mềm ra ngoài sẽ bị kẻ vồ mồi cắn xé. Sẽ bị cạy xác ngoài, sẽ bị li.ếm m.út chất lỏng, sẽ bị đối xử thô lỗ mạnh bạo không chút lưu tình, không chừa lại chút nước nào…
Sẽ bị ăn thịt.
Vinh Phong nhắm mắt. Đạo đức trỗi dậy, đè mạnh tà niệm xuống.
– Đói bụng.
Vinh Phong trả lời ngắn gọn dứt khoát.
– Tần Sương Tinh: ?
– Vinh Phong: Đói bụng. Tự dưng thèm ăn thịt nướng.
…
Tần Sương Tinh nhìn nội dung khung chat, cảm thấy khó hiểu.
Nướng BBQ? Không phải bọn họ đang nói chuyện con kiến hả, tại sao kiến lại khiến người ta đói bụng?
À, hiểu rồi! Đỉnh đầu Tần Sương Tinh toát ra một cái bóng đèn.
Bởi vì kiến cũng có thể nướng ăn, cho nên anh ấy thèm ăn thịt nướng. Chính xác, rất nhiều loại sâu có thể nướng ăn tach tách, hơn nữa rất thơm rất giàu protein. Một khi đã như vậy, lần sau có cơ hội sẽ mời Vinh Phong nếm thử món sâu nướng!
Tần Sương Tinh mở note trên di động, ở mục “kế hoạch chữa trị chứng sợ sâu” trịnh trọng bổ sung một mục tiêu tương lai: Ăn sâu nướng.
Lời tác giả:
Kiến thức về loài kiến được đề cập trong chương này bao gồm hơi cay, ném đá và tự hủy, đều trích từ cuốn “Những loài côn trùng kỳ diệu” của Maruyama Munetoshi, dịch bởi Liễu Vĩnh Sơn và Trương Thần Lượng.
Về chế độ nô lệ của loài kiến, “Great Insects” có nói về loài kiến Polyergus samurai, nhưng tôi đã kiểm tra thông tin và phát hiện ra rằng loài kiến này ám chỉ đến quan thoại samurai Polyergus. Phần sau đây được trích từ Bách khoa toàn thư Baidu: “Samurai” được lấy từ tiếng Nhật “Võ sĩ”, “samura” “kẻ cướp” là cách dịch không chính xác. Mặc dù tên này đã được sử dụng rộng rãi trong văn học trong nước nhưng do tính chặt chẽ, những sai sót ban đầu vẫn cần phải sửa chữa nên đã được dịch lại thành “Kiến võ sĩ”. Loài này tương đối phổ biến ở cả Nhật Bản và Bắc Kinh. Ở Nhật Bản, Polyergus samurai thường bắt kiến nâu đen Nhật Bản làm nô lệ, còn ở Bắc Kinh, Polyergus samurai bắt kiến Formica cunicularia làm nô lệ.